El Salvador ve Bitcoin

Bu yazıda, El Salvador'un Bitcoin macerasının başlangıcını, hükümetin bu hamleyi neden yaptığını ve kripto paranın ülke için ne gibi fırsatlar ve riskler taşıdığını inceleyeceğiz.

El Salvador'un Bitcoin macerası, 2019 yılında ülkenin güneyindeki El Zonte adlı küçük bir balıkçı kasabasında başladı. Kasabada yaşayan bir grup kripto para meraklısına, ismini vermeyen bir hayırsever tarafından yüklü miktarda Bitcoin bağışlandı. Bu bağışın şartı, Bitcoin'in dolara çevrilmemesi ve kasaba ekonomisinde kullanılmasıydı. Bu sayede, dünyanın ilk Bitcoin ekonomisi yaratılması hedeflendi.

El Zonte'de Bitcoin ile alışveriş yapmak mümkün hale geldi. Kasaba sakinleri, Bitcoin ile yemek, giyim, benzin ve hatta ev alabildiler. Kasabaya "Bitcoin sahili" lakabı takıldı.

Bu deneyimden ilham alan El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, 2021 yılının Haziran ayında Bitcoin'i resmi para birimi olarak tanıyan bir yasa tasarısını meclise sundu. Tasarı kısa sürede kabul edildi ve 7 Eylül'de yürürlüğe girdi. Böylece El Salvador, ABD dolarının yanında Bitcoin'i de yasal ödeme aracı olarak kabul eden ilk ülke oldu. 

Ülkedeki tüm işletmelerin Bitcoin'i kabul etmesi zorunlu oldu. Hükümet ayrıca, vatandaşlara Bitcoin alım satımı yapabilecekleri bir uygulama olan Chivo Wallet'ı sundu ve herkese 30 dolar değerinde Bitcoin verdi.

Bukele'nin bu hamlenin arkasındaki nedenlerden biri, ülke dışında yaşayan El Salvadorluların ülkedeki akrabalarına para göndermesini kolaylaştırmak. El Salvador'un gayri safi yurt içi hasılasının yaklaşık %20'si dışarıdan gelen havalelerden oluşuyor. Bu havalelerde bankalar aracılığıyla yüksek komisyonlar ödeniyor. Bitcoin ile bu komisyonların ortadan kalkacağını ve paranın daha hızlı ve güvenli bir şekilde transfer edilebileceğini savunan Bukele, bunun ülke ekonomisine katkı sağlayacağını iddia ediyor.

Bukele'nin bir diğer gerekçesi ise, Bitcoin'in finansal sisteme erişimi olmayan veya sınırlı olan insanlara fayda sağlayacağı. El Salvador'da nüfusun yaklaşık %70'i banka hesabına sahip değil veya bankacılık hizmetlerinden yeterince yararlanamıyor. Bukele, Bitcoin ile bu insanların da finansal katılım sağlayabileceğini ve ekonomik fırsatlardan yararlanabileceğini düşünüyor.

Ancak Bukele'nin bu planına karşı çıkanlar da var. Ülkede binlerce kişi, Bitcoin'in resmi para birimi olmasını protesto etti. Protestocular, Bitcoin'in istikrarsızlık ve enflasyona yol açacağını, halkın alım gücünü düşüreceğini ve suç faaliyetlerine zemin hazırlayacağını öne sürdü. Ayrıca Bukele'nin bu kararı tek taraflı aldığını ve halkın görüşünü almadığını da eleştirdiler.

Bitcoin'in resmi para birimi olmasının ilk gününde de sorunlar yaşandı. Kripto para biriminin değeri yaklaşık %20 oranında düştü ve hükümetin Bitcoin işlemlerini yapmak için geliştirdiği Chivo adlı uygulama çöktü. Bu durum, Bitcoin'in güvenilirliği ve sürdürülebilirliği konusunda şüpheleri artırdı.

El Salvador'un Bitcoin deneyiminin başarılı olup olmayacağı, zamanla ortaya çıkacak. Ancak bu deneyim, kripto para birimlerinin geleceği ve potansiyeli hakkında önemli bir örnek teşkil ediyor. El Salvador, kripto para birimlerinin dünya ekonomisindeki rolünü değiştirebilecek bir öncü olabilir mi? Yoksa bu hamle, ülkeyi daha da geriye götürecek bir macera mı? Bu soruların cevabını bekleyip göreceğiz.

Siz ne düşünüyorsunuz? El Salvador'un Bitcoin'i resmi para birimi olarak kabul etmesi iyi mi kötü mü? Yorumlarınızı bekliyorum.